1/Grand Hotel Metropole, Leysstraat 27

Aan het begin van de Leysstraat staan twee prachtige hoekgebouwen. De stad liet ze aan het begin van de twintigste eeuw tegelijkertijd ontwerpen door twee getalenteerde architecten: Frans van Dijk en Ernest Dieltiens. Zij moesten ervoor zorgen dat de gebouwen aan beide kanten van de straat een mooi, imposant geheel vormden.

Het gebouw van Frans van Dijk op de zuidelijke hoek van de Leysstraat was vroeger beter bekend als het “Grand Hotel Métropole”. Het gebouw pronkt met grote ramen en weelderige balkons. Het heeft ook een indrukwekkend koepeldak met lantaarntoren. De neobarokke gevel etaleert overdadig decoratie- en beeldhouwwerk. Hij is onder andere versierd met beelden van allegorische vrouwenfiguren, zoals een vrouw met bloemenkrans die de lente voorstelt en een vrouw met zonnebloemen die de zomer symboliseert. De gevel bestaat trouwens uit verschillende soorten steen, zoals parelwitte natuursteen, blauwe hardsteen en rood graniet. De moeite waard om even bij stil te staan!

2/ Vissershuisje, Leysstraat 15

Een huis waar een scheepsboeg uit de gevel komt? Het is duidelijk: hier had ooit een visboer zijn winkel. Het pand van ’t Visschers Huizeken maakt deel uit van drie gebouwen (nr. 7, 9-13 en 15) die de stad Antwerpen in het begin van de twintigste eeuw optrok op de pas aangelegde Leysstraat. Bedoeld als modelproject, hebben de drie panden een rijkelijk versierde voorgevel.

Op de gevel van ‘t Visschers Huizeken prijken vergulde ornamenten en verwijzingen naar de zee en de visvangst: een Neptunuskop, balkonspuwers in de vorm van vissenkoppen en reliëfs met dolfijnen en Sint-Jacobsschelpen. Op de geveltop blinken gouden kinderfiguurtjes met vissen en ook een meeuw die juist een vis ving. Een bijzonder gebouw waar je niet zomaar voorbij mag lopen.

3/ Osterriethhuis, Meir 85

Het Osterriethhuis wordt beschouwd als een van de mooiste oude patriciërshuizen van Antwerpen. Het is ook een typisch voorbeeld van de rococostijl in onze streken, gekenmerkt door de aanwezige schelpmotiefjes en de ijzeren balustrade.

De geschiedenis van het Osterriethhuis gaat terug tot de zestiende eeuw. Het was toen de verblijfplaats van rijke kooplui. In de achttiende eeuw nam architect Jan-Pieter van Baurscheit de Jonge het huis onder handen. In de negentiende eeuw nam de familie Osterrieth er intrek. Léonie Osterrieth (1843 – 1918) maakte van de gigantische stadswoning een centrum voor musici en ontdekkingsreizigers en dus ook meteen het middelpunt van het mondaine leven. Na haar dood bleef het huis lang onbewoond en raakte het in verval.

Na de Tweede Wereldoorlog onderging het een ware wedergeboorte toen De Bank van Parijs en de Nederlanden (later BNP Paribas, Dexia en Belfius) het aankocht en restaureerde. In 2013 verkocht Belfius het monumentale pand aan Athelean, een vastgoedinvesteerder met eigendommen in bekende winkelstraten in Brussel en Gent. Vandaag vind je in het Osterriethhuis de Flagship Store van Odette Lunettes terug.

4/ Paleis op de Meir, Meir 50

Midden in het commerciële hart van Antwerpen staat een echt koninklijk paleis! Een schatrijke ondernemer liet het in 1745 bouwen. Daarna woonden er verschillende aristocratische families. In 1812 annexeerde Napoleon het gebouw bij het Franse kroondomein. Hij liet het herinrichten in zijn keizerlijke empirestijl, maar verbleef er zelf nooit. Toen het paleis klaar was, zat Napoleon al in ballingschap op Elba. In de daaropvolgende Hollandse tijd verbleef koning Willem I er wel geregeld.

In 1831 was het Paleis op de Meir het middelpunt van de festiviteiten voor de Blijde Intrede van koning Leopold I. De vorst vertoefde er daarna regelmatig. Hij ontving er ook belangrijke buitenlandse gasten, zoals Queen Victoria en Winston Churchill. Koning Leopold II liet het paleis verfraaien en bouwde onder andere een grote spiegelzaal. Koning Albert I verbleef er kort tijdens de Eerste Wereldoorlog.

In de jaren 60 vond de Koninklijke Huishouding het paleis niet meer geschikt. Koning Boudewijn schonk het daarom “aan het volk”, lees: het Ministerie van Cultuur. Vandaag kan iedereen er terecht voor een boeiend bezoek, een lunch in stijl of lekkere pralines. Het is namelijk de thuis van The Chocolate Line, een bijzondere chocoladewinkel waar je de chocolatiers aan het werk kunt zien.

5/ Stadsfeestzaal, Meir 78

Deze imposante stadsfeestzaal ziet begin twintigste eeuw het levenslicht. Destijds vonden er allerlei soorten evenementen plaats: van concerten tot meetings en politieke bijeenkomsten, maar ook markten en beurzen. Ook activiteiten zoals de boekenbeurs, de kerstmarkt, diploma-uitreikingen van scholen en studentenfeesten (TD’s) gingen destijds in de Stadsfeestzaal door.

In 2000 vernielde een hevige brand de volledige binnen- en achterkant van het gebouw. Enkel de voorgevel bleef intact.

Na een grondige renovatie, heropende de stadsfeestzaal in 2007 als shoppingcenter met een 40-tal winkels. Bezoekers kunnen zich er vergapen aan de pracht en praal van de oude feestzaal: een prachtige glazen koepel met bladgoud, een imposante trap in natuursteen, gerestaureerde mozaïeken en reliëfs aan de muren en een warme eiken parketvloer. Het is absoluut de moeite waard om hier binnen te springen.

6/ Het pand van Zara, Meir 58

In 1898 bouwde de “Imperial Continental Gas Association” het huidige pand van Zara. Vroeger gingen Antwerpenaren er hun gasrekening betalen of een gaskachel kopen. Er waren ook ateliers en een pakhuis van de gasmaatschappij achteraan het pand.

Op de gevel van het pand prijken sinds de bouw ervan vier beelden. Ze nemen ons mee door de ‘geschiedenis van het licht’. Helemaal links zie je een voorhistorische man die een toorts vasthoudt. Daarnaast houdt een vrouw uit de Romeinse oudheid een olielamp vast. Het derde beeld is een middeleeuwse man met een lantaarn, en de meest rechtse vrouw heeft een gasbekken in beide handen. Dat wil je toch even gezien hebben?

7/ Huis van Maria Pypelincx, moeder van Rubens, Meir 54

Op Meir 54 vind je een prachtig herenhuis uit de negentiende eeuw, bekleed met gips en overdreven veel gouden versiering. Maar het is vooral de versiering boven op het dak die verrast. Daar vind je een beeldengroep vergezeld van allerlei tierelantijntjes. De buste helemaal bovenaan is niemand minder dan de beroemde schilder Pieter Paul Rubens. De inscriptie erbij zegt dat de ouders van Rubens in de zestiende eeuw in dit huis woonden.

Volgens de overlevering bevond zich hier inderdaad vroeger de woning van Maria Pijpelincx, de moeder van Rubens. Zij zou er 12 jaar gewoond hebben en ook Rubens bracht er een stuk van zijn jonge jaren door. Hij was 10 toen zijn vader Jan Rubens overleed en zijn moeder Maria Pypelinckx zich met haar drie kinderen vestigde in een groot huis op de Meir, een van de belangrijkste straten van de stad.

8/ Madonna met Kind, hoek Meir en de Lange Klarenstraat

Op de Meir vind je een van de typische Mariabeeldjes die het Antwerpse straatbeeld bepalen. De oudste Maria’s gaan terug op de zeventiende eeuw, de tijd van contrareformatie en barok. De jezuïeten, die in Antwerpen de voornaamste vormgevers waren van de contrareformatie, stelden de Mariaverering centraal in hun beleid. Maria was de patrones van Antwerpen sinds 1124 en dus plaatsten bewoners maar al te graag Mariabeelden op hun gevels om hun straat of wijk te beschermen. De lantaarns eronder zorgden ervoor dat de mensen die op café gingen ‘s avonds laat veilig thuis raken.

Het Mariabeeld op de Meir is een van de meest bezienswaardige in Antwerpen. Maria, omringd door een grote vergulde stralenkrans, lijkt haar Kind aan voorbijganger te tonen, maar dat was nooit de bedoeling. Oorspronkelijk stond het beeld in het convict (internaat) van de jezuïeten op de Sint-Jacobsmarkt en maakte het deel uit van een groep van drie figuren. Maria reikte haar Zoon daar over aan de voor haar knielende Aloysius van Gonzaga, de patroonheilige voor studerende jongeren. Toen de jezuïetenorde in 1773 afgeschaft werd, kwam het beeld in privébezit. Het verhuisde in 1814, zonder Aloysius. Eerst naar de hoek Meir – Twaalfmaandenstraat en in 1872 naar de huidige plaats, waar het duchtig gefotografeerd wordt door iedereen die even voorbij de winkels kijkt.

Antwerpen verkennen met een gids van Walking in Antwerp

Als je geïnspireerd bent geraakt door de prachtige gevels op de Meir en nieuwsgierig bent naar de rijke geschiedenis en cultuur van Antwerpen, dan is de wandeling ‘Hoogtepunten van Antwerpen’ van Walking in Antwerp iets voor jou. Deze 2 uur durende wandeling begint in het historisch centrum van Antwerpen en eindigt bij het imposante Centraal Station. Onderweg passeer je de belangrijkste toeristische trekpleisters van Antwerpen en ontdek je allerlei interessante weetjes. Niet alle gevels uit deze post komen tijdens de wandeling aan bod, de wandeling is opgezet als een mooie, laagdrempelige introductie tot de stad die elke type bezoeker kan bekoren. Boek vandaag nog je wandeling bij Walking in Antwerp en verken de stad met een enthousiaste, lokale gids!